Piet J. van den Hout

20 augustus 2021

De grauwe klauwieren zijn er nog. Boven in een braamstruik zit een mannetje. Twee jonge vogels dartelen door de struiken heen. Een van de vogels heeft een blaadje te pakken dat hij met zijn snavel in stukken scheurt. Dan doet hij een uitval naar een wit vlindertje dat langs vliegt. Zodra het andere jong te dichtbij komt, jaagt hij hem weg. Het kleintje van de buren wordt door zijn vader gevoerd. De gezinnen leven zo dicht bij elkaar dat ik soms niet meer zie wie bij wie hoort. En waar zijn die vrouwtjes toch?

Kwade reuk

Even verderop klinkt het doorlopende raspende gepiep van grauwe vliegenvangers. Even verderop een ander ijle roep: een boomklever. De slepende roepjes die ik op verschillende plaatsen hoor komen van jonge zwartkoppen. Na wat speuren zie ik er een. Het vogeltje zit in een dilemma: enerzijds wil hij mij in de gaten houden, anderzijds wil hij niet in de gaten lopen. Als ik langs de oude eiken loop van Landgoed De Hoevens hoor ik ineens vlak naast me een zwaar gezoem. Ik heb een zwerm vliegen opgejaagd. Maar zovele tegelijk? Op een zonbeschenen plek in het bos zou me dat niet verbaasd hebben, maar hier schijnt de zon niet naar binnen. Het antwoord komt snel als ik naar de grond kijk en wordt nog eens door de reuk bevestigd als ik dichterbij kom: een grote stinkzwam. Zijn stank trekt een menigte van grote en kleine vliegen aan. Ook een mestkever kan er niet van wegblijven. 

Smaken verschillen, ik ben niet zo tuk op die geur. Hun faam danken de stinkzwammen overigens aan hun vorm. Phallus impudicus heet-ie voor de wetenschap: schaamteloze penis. En als iets er zo uit ziet zal het ook wel die werking hebben, denken mensen gek genoeg. Vooral Chinezen en Japanners geloven dat de stinkzwam de geslachtsdrift stimuleert. Dat geldt vooral voor de grijswitte, leerachtige duivelseieren, waaruit de paddenstoel zich ontwikkelt. Die duivelseieren kon je vroeger ook vinden op hoeden van heksen. Het was het zaad van de duivel, daar kwamen duivelskinderen van. Die heksen moesten toch wat, zo zonder partner.

Dat die vliegen die fallus met die slijmerige sporenlaag helemaal kaal likken, daar moet je niets achter zoeken. Dat heeft de evolutie bedacht, en dat komt de voortplanting wel degelijk ten goede. Die van de stinkzwam welteverstaan.