Piet J. van den Hout

15 mei 2020 – Kwart voor zes in de morgen. De lucht is blauw. De noordenwind voert ijzige kou aan. Het heeft zelfs gevroren vannacht. Een melkwitte damp ligt over het water van het Riels Laag. In de modderige kanten foerageren oeverloper en bosruiter. 

Er is onraad op de heide. Een gemengd groepje van meer dan tien veldleeuweriken en graspiepers fladdert ongedurig op twee meter boven het maaiveld. Ik vermoed dat ze een wezel of hermelijn op bezoek hebben. Na een paar minuten landen ze weer maar blijven alert. Veldleeuweriken hebben bruine rupsjes opgepropt in de snavel. Ze wachten eindeloos op graspol of heidestruik. Ze willen niet verraden waar het nest is.

Diep in het oude eikenbos roept een wielewaal. Ik verlaat het eikenbos en meander door dennenbossen en langs kapvlakten. In een kale den die als eenzame lange vishengel in de lucht priemt zingt een gekraagde roodstaart. Westwaarts steven ik af op een kruising waar de boomklever zijn nest heeft. Begin april zat het vrouwtje al te broeden. Enkele dagen geleden had ik de ouders een voor een het gat zien in schieten om hun jongen toe voeren. Ik zie de berkenboom al staan, warm belicht door de ochtendzon. Als ik dichterbij kom, komt net een kopje van een boomklever naar buiten. Ik weet meteen dat ik op een uitgelezen moment ben aangekomen: de boomklevers zijn aan het uitvliegen. 

Een grijzig vogeltje wringt zich piepend naar buiten en spreidt zijn vleugeltjes. Voorzichtig schuifelt hij over de bast van de boom. Dan slaat hij zijn vleugeltjes uit, fladdert mijn kant op, werpt zich in een scherpe bocht en vliegt langs de nestboom het bos in.

Al gauw verschijnt nog een kopje in de opening. Terwijl dat langzaam lichaam wordt, verschijnt daarachter alwéér een boreling. Vrijwel tegelijkertijd wurmen beide zich piepend van opwinding naar buiten. Wapperend met de vleugeltjes schuifelen ze over de schors van de berk. Na enige aarzeling vlindert een van de vogels weg, op zoek naar nieuw houvast.

De andere blijft aan de buitenzijde van de boom zitten, de nagels onwennig gekromd tegen de stam. In de opgerichte houding, zoals alleen boomklevers dat kunnen, onderzoekt hij de wereld om zich heen. Dan waagt ook hij de sprong en fladdert verder het bos in. 

Lokaas

Dan is het stil. Het gat blijft zwart. Maar niet voor lang want er verschijnt opnieuw zo’n kopje. Om zich meteen weer terug te trekken in het gat. Hier moet ingegrepen worden. De vadervogel landt bij het nesthol en kruipt met een stapeltje insecten in zijn snavel naderbij. Het kopje vult weer het gat. Maar de ouder voert niet. Zijn voer is nu lokaas.

Binnen een minuut krijgt hij het voor elkaar om het laatste jong over zijn aarzeling heen te helpen. De hekkensluiter kruipt naar buiten, krabbelt nog wat onwennig over de boom met af en toe zijn vleugels wijduit voor evenwicht. Dan durft ook hij los te laten en fladdert zijn nieuwe bestaan tegemoet.