Piet J. van den Hout

4 mei 2020 – De zon staat nog vrij hoog aan de westelijke hemel als ik tegen zes uur ’s avonds mijn fiets aan de paal bind. De wind waait stevig uit het noorden. De twee grutto’s zijn nog steeds in het Riels Laag. Ze wisselen rusten af met wat foerageren. Niets wijst erop dat ze voor nageslacht in de weer zijn. Het mannetje doet wel toenaderingen. Hij loopt achter het vrouwtje aan, probeert haar met een klagend wiep-wiep voor zich te winnen. Zijn zwarte staartrand die afsteekt tegen helder wit, spreidt hij breed uit. Af en toe vliegt hij op en scheert dan met die gespreide staart weer omlaag. Het mag niet baten: het vrouwtje foerageert stoïcijns verder.

In de boom achter mij zingt een fitis. Af en toe grist hij met een behendige uithaal een insect van een blad of uit de lucht.

Op de heide is het stil. Veldleeuweriken en boomleeuweriken laten niet van zich horen.

Ik ga verder naar de zuidkant van het Riels Laag. De wind trekt aan. Zaadpluis gaat als jachtsneeuw over de velden. Een tuinfluiter vliegt heen en weer vlak voor de vogelhut Tapsmoer, zingt zijn driftige lied en duikt in het braamstruweel. Hij heeft hier vast en zeker een nest.

Macho’s

In een uitloper van de Lei liggen negen woerden van de wilde eend. Vrouwtjes broeden nu of hebben al jongen. Woerden hebben het zo geregeld dat zij alleen de paring voor hun rekening nemen. Zelfs het nest laten ze door het vrouwtje bouwen. Veel mannen verlaten het vrouwtje zodra deze begint te broeden. Ze gaan dan meteen weer op vrouwenjacht. De mannen proberen met zoveel mogelijk vrouwtjes te paren. 

Makkelijke prooi

Terwijl de zon verder zakt komen er reeën vanuit het struikgewas het open veld op. Het zijn twee hindes en een ervan is hoogzwanger. Er zijn al reetjes geboren. Die houden zich de eerste tijd doodstil. Je krijgt ze niet te zien. Maar honden kunnen ze wel ruiken. En dat ze dan een makkelijke prooi zijn zal geen verbazing wekken. Maar dat er mensen zijn die hun hond niet aanlijnen, daar kan ik niet bij. Vorige week woensdag werd een reekalfje door een hond doodgebeten.

Als de zon verder achter de bomen zakt, ga ik richting Halve Maan. Om 21.40 uur hoor ik het eerste piep-knor van de houtsnip. Ik zie hem vliegen, laag over de dennenbomen. Vrijwel meteen daarna klinkt verderop de ratel van de nachtzwaluw. Ik ga dichterbij en kom langs een zompig doorstroommoeras waar een wintertaling opgewonden pruup-pruup roept. Hij is ver verwijderd van de stroompjes waar de wintertalingen in de winter meestal zijn en ik sluit niet uit dat ze hier broeden of dat van plan zijn. Zoals ik al eerder heb gemeld, trekken de meeste wintertalingen naar noordelijker gebieden, zoals Scandinavië, om te broeden. Sommige blijven in de zomer in Nederland. Enkele dáárvan gaan ook daadwerkelijk tot broeden over, zoals ik vorig jaar in het Riels Laag heb kunnen constateren.

Intussen klinkt de nachtzwaluw dichterbij. Tegen de zwak oplichtende avondhemel zie ik hem zitten op een dunne spriet in de top van een dode berk. Hij ratelt, vliegt er van af en komt direct mijn kant op. Hij komt het bezoek inspecteren. Op slechts een paar meter afstand van mijn hoofd vliegt hij over me heen. Voorzover ik kan horen is hij het eerste en enige mannetje dat uit Afrika naar de Halve Maan (en Regte Heide) is teruggekeerd.

Hij zal niet lang alleen blijven. Er zullen vrouwtjes komen. En het geratel zal zich de komende dagen vermenigvuldigen.