Piet J. van den Hout

[Dit blog verscheen op 30 mei 2019 op http://www.beleefdelente.nl/slechtvalk (Vogelbescherming)]

Binnenkort, dat is ongeveer veertig dagen nadat ze zich uit dat kleine universum van het ei bevrijdden en toetraden tot de wereld van de nestkast, is het voor onze jonge valken tijd om hun horizon nog verder te verbreden.

Op de rand van de kast kijken ze uit over onbestemde vertes. Ze zien hoe hun ouders zich van de toren storten, zich met grote vaart verwijderen totdat niet meer dan een stip van hen overblijft. Van ongeduld slaan ze met hun vleugels. Ze knikken met de kop om met de diepte vertrouwd te raken.

Zouden ze het een beetje eng vinden om zich straks in die afgrond te storten? Die abrupte overgang te ervaren van vertrouwen in je voeten naar vertrouwen in je vleugels?

Uit mijn eigen ervaringen van bungy jumpen en parachutespringen weet ik hoe de zwaartekracht je met een duizelingwekkende versnelling naar de aarde trekt. Dat geldt natuurlijk voordat het elastiek de rem erop zet of de parachute de vaart eruit haalt. Als we die parachute vereenzelvigen met de vogelvleugels, kunnen we wellicht een klein beetje invoelen wat er door die koppies gaat.

Opwindend

Moet het niet een machtig gevoel zijn, ineens die ruimte, dat overzicht, die nieuwe mogelijkheden? Hoe moet het zijn om van honderden meters hoogte naar beneden te stuiven, door snelle vleugelslag zelfs meer te versnellen dan de zwaartekracht, wentelend om je as om de prooi, die nu nog een stip is ver onder je, scherp in het oog te houden? Om die prooi te zien opzwellen totdat je hem trefzeker met je stevige klauwen een oplawaai geeft?

Het kan haast niet anders dan dat valken op dat soort momenten opwinding en vreugde ervaren. De valken zullen het ons nooit vertellen. De taalfilosoof Wittgenstein zei immers al dat als een leeuw kon spreken, wij hem niet zouden kunnen verstaan. Hij leeft in een andere wereld. Maar zouden de gedragingen, zoals de vliegkunst, die hun fitness vergroten, niet worden bevorderd door positieve prikkels, zoals pure vreugd? Spreekt uit de speelsheid van jonge dieren niet evenzeer een zekere levensblijheid? Waarom zou dat anders werken bij dieren dan bij ons, hun afstammelingen?

Ach, misschien moeten we maar zwijgen, waarover we niet spreken kunnen, zoals dezelfde Wittgenstein al adviseerde. Niet te veel denken. Maar ons eenvoudigweg blijven verwonderen over al die mooie kunsten die de slechtvalken ons laten zien.